Czym są fundusze hedgingowe?

Cechą wyróżniającą fundusze hedgingowe jest silny związek osoby zarządzającej aktywami z samym funduszem i generowanymi przez niego wynikami. Najczęściej zarządzający inwestuje w fundusz własne środki finansowe. Stanowi to dobre zabezpieczenie przed sytuacją, w której osoba odpowiedzialna za realizację strategii, zadowolona z prowizji uzyskanej za historycznie dobre wyniki finansowe, przestanie przykładać należytą wagę do możliwości maksymalizowania zysków w przyszłości.

Pierwszy fundusz hedgingowy założył Alfred Jones w 1949 r. w USA. Połączył on tradycyjne inwestycje w akcje z metodami spekulacyjnymi, takimi jak krótka sprzedaż i stosowanie dźwigni finansowej. Jones uważał, że wyniki funduszu mogą zależeć w większym stopniu od starannego doboru akcji niż od trendów rynkowych. Wyniki te wywołały poruszenie na rynkach finansowych i zapoczątkowały rozwój tej grupy funduszy.

Dla kogo są fundusze hedgingowe?

Początkowo fundusze hedgingowe były skierowane do wąskiej grupy zamożnych inwestorów indywidualnych, skłonnych do poniesienia zwiększonego ryzyka w zamian za korzystanie z umiejętności zaufanych specjalistów i możliwość osiągnięcia wyższej niż rynkowa stopy zwrotu z inwestycji. Często przyjmowały formę spółek osobowych typu limited partnership.

W latach 90. XX wieku fundusze hedgingowe zyskały na popularności, także w Europie. Szczególnie istotne były lata 2000-2002, gdy ogólnoświatowa bessa zaowocowała gwałtowną przeceną na rynkach akcji. Inwestorzy poszukiwali inwestycji słabiej skorelowanych z trendami rynkowymi, które mogłyby przynieść zysk nawet w czasach dekoniunktury.

W 2004 r. aktywa pod zarządem funduszy hedgingowych osiągnęły 950 mld USD. W ciągu 5 lat podwoiły się, przy średniorocznej stopie wzrostu na poziomie 24%. Zmienił się charakter podmiotów inwestujących w fundusze hedgingowe – coraz częściej decydowały się na to duże instytucje, takie jak fundusze emerytalne, fundacje i przedsiębiorstwa.

Najliczniejszą grupę wśród inwestorów wciąż stanowią osoby indywidualne i tzw. „family offices”, zarządzające majątkami rodzin. Ich udział w środkach zgromadzonych w funduszach hedgingowych szacowany jest na 40%.

Opłaty w funduszach hedgingowych

Charakterystyczny jest sposób wynagradzania zarządzających funduszami hedgingowymi. Przyjęto dwustopniowy system:

• Opłata za zarządzanie, zwykle 1-2% wartości aktywów.
• Prowizja od osiągniętych wyników, najczęściej ok. 20% od wygenerowanego zysku.

Opłaty mogą się znacznie różnić, a fundusze o dużym doświadczeniu i stabilnych wynikach mogą pobierać wyższe kwoty. Na koszty inwestycji wpływają również sumaryczne opłaty transakcyjne. Fundusze hedgingowe, dostosowując swoje decyzje do warunków rynkowych, wykazują dużą aktywność, co wiąże się z większymi opłatami.

Cel inwestycyjny i ograniczenia

W przeciwieństwie do tradycyjnych funduszy inwestycyjnych, celem inwestycji alternatywnych jest nie osiągnięcie wyników zbliżonych do benchmarków, a umiejętność uzyskiwania zysków w każdych warunkach rynkowych. Inwestorzy muszą liczyć się z większymi ograniczeniami swobody wyjścia z inwestycji. Zarządzający funduszami hedgingowymi ustalają pożądany poziom kapitałów, a realizacja strategii uzależniona jest od zachowania w miarę niezmiennego poziomu aktywów. To powoduje ograniczenia wyjścia dla inwestorów, którzy muszą liczyć się z zamrożeniem środków na określony czas (tzw. lock-up, zwykle ok. 12 miesięcy) i ograniczone możliwości zbywania udziałów (najczęściej co kwartał).

Podsumowanie

Fundusze hedgingowe to specyficzna forma inwestowania, obarczona wysokim ryzykiem, ale i potencjalnie wysokimi zyskami. Decyzja o inwestycji w fundusze hedgingowe powinna być poprzedzona dogłębną analizą i zrozumieniem specyfiki ich działania.